İsveç’te 63 yıl sonra hükümet düştü

Kuzey Avrupa ülkesi İsveç’te Sosyal Demokratların liderliğinde hükümet, ‘kira zammı’ krizinin ardından Sol Parti’nin desteğini kaybettikten sonra düştü.

Parlamentoda, göçmen karşıtlığı ile bilinen aşırı sağcı İsveç Demokratlar partisinin sunduğu güvenoyu önergesi görüşüldü.

Oylamada 109 milletvekili hükümete destek verirken, 181 milletvekili hükümete karşı oy kullandı. Böylece Stefan Löfven hükümeti, parlamentodan güvenoyu alamadı.

Başbakan Löfven, oylama sonrası basına yaptığı açıklamada, “Konuşacağız, farklı yollar deneyeceğiz ve ülkenin bir an önce hükümete kavuşmasını tekrar sağlayacağız” ifadelerini kullandı.

Löfven bir haftalık süre içinde istifa edip parlamentoyu ya erken seçime götürecek ya da meclis başkanı ile bir araya gelerek yeniden hükümet kurma girişimlerinde bulunacak.

Eğer Löfven başarısız olursa hükümet kurma görevi, ılımlı Liberal Muhafazakar Partiye verilecek.

Bu sonuçla 1958 yılından bu yana ilk defa İsveç’te gensoru önergesi ile hükümet düştü. Ülkede uzmanlar, bugünkü denklemde herhangi bir siyasi kanadın açık bir çoğunluk kazanma ihtimalinin düşük olduğuna ve yine parçalı bir parlamento yapısının ortaya çıkabileceğine vurgu yapılıyor.

NE OLMUŞTU?

Güven oylaması, yeni inşa edilen evlerin kiralarının ev sahipleri tarafından istediği oranda yükseltilebilmesinin önünü açan tartışmalı yasa tasarısı sonrasında parlamentonun gündemine gelmişti.

İsveç’te kiralar, kiracılar birliği Hyresgastföreningen’in tüm kiracılar adına ev sahipleriyle yaptığı toplu pazarlıkla belirleniyor. Avrupa’nın diğer başkentlerinin aksine, Stockholm’de kiraların daha makul seviyelerde olmasının altında da bu katı pazarlık süreci yatıyor.

Ülkenin sağ-liberal partileri ise yıllardır bu kuralın esnetilmesi gerektiğini savunuyor. İsveç’te hükümet krizine yol açan da bu konudaki fikir ayrılığı oldu.

Krizin arkasında Sosyal Demokratlar, Merkez Parti ile Liberallere verdiği taviz yatıyor. Ocak 2019’da Yeşiller ve iki sağ partiyle 16 sayfalık anlaşma yapan Sosyal Demokratlar, sağcıların kendilerine karşı oy kullanmaması karşılığında bazı sağ politikaları uygulamayı kabul etmişti. Yeni evlerin kiralarının ev sahipleri tarafından belirlenmesi de Başbakan Stefan Löfven’in kabul ettiği tavizlerden biriydi.

Löfven bu anlaşma uyarınca hareket etmek isteyince Sol Parti, Sosyal Demokratların liderliğindeki hükümetten desteğini çekti.