Denge bozuldu, uçurum oluştu: Maaşta büyük adaletsizlik

AKP iktidarı seçim öncesinde vaatleri uğruna dengeyi altüst etti. Memur, işçi ve emeklilerin gelirleri arasında uçurum oluştu.

Cumhuriyet Gazetesi’nden Mustafa Çakır’ın haberine göre, Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın seçilmiş ücret ve aylıklara ilişkin göstergeleri içeren tablosu, maaş, ücret ve aylıklar arasındaki adaletsizliği gözler önüne serdi.

Bazı ek ödemeler dahil edilmeden yapılan hesaplamalara göre temmuz itibarıyla en düşük memur maaşı 20 bin 352 TL, en yüksek memur maaşı (Cumhurbaşkanlığı idari işler başkanı) da 59 bin 850 TL. Ortalama memur maaşı ise 22 bin 419 TL.

Kamu işçisinin ortalama ücreti de 24 bin 968 TL. Bunlara karşın özel sektördeki yaklaşık 8 milyon işçinin ücreti olan asgari ücret 11 bin 402 TL.

Emekliler arasında da adaletsizlik var. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin kök aylıkları 7 bin 500 TL’nin altında ise buraya tamamlanıyor. Kök aylık ne kadar düşük olursa olsun, hepsi 7 bin 500 TL’de eşitleniyor. Bunun üzerinde aylık alanlar ise yüzdelik artıştan yararlanabildi. Prim düzenlemesi yapılmadığı için daha uzun ve daha çok prim ödeyenle, daha az ödeyen arasında hiçbir fark kalmamış oldu. İşçi ve Bağ-Kur’lularda en düşük emekli aylığı 7 bin 500 TL iken, en düşük memur emeklisi aylığı 8 bin 656 TL. Ortalama memur emeklisi aylığı ise 10 bin 121 TL.

Ayrıca ortalama memur maaşı 22 bin 419 TL iken ortalama memur emeklisi aylığı 10 bin 121 TL kalıyor. Öte yandan muhtar aylıkları 11 bin 402 TL. Engelli aylıkları 2 bin 811 TL, 65 yaş aylığı ise 2 bin 347 TL.

AÇLIK SINIRININ ALTI

Yine tabloda AKP’nin iktidara geldiği yıl olan 2002 ile kıyaslama yapılarak nominal ve reel artışların ne kadar yüksek olduğu gösteriliyor. Ancak ücret ve aylıkların, Haziran 2023 itibarıyla 10 bin 373 liralık açlık ile 33 bin 789 liralık yoksulluk sınırının altında kaldığı gerçeği görmezden gelindi. Tabloya göre en yüksek memur maaşı dışındaki tüm maaş, ücret ve aylıklar yoksulluk sınırının altında kalıyor. En düşük emekli aylıkları asgari ücretin de açlık sınırının da altında bulunuyor. Ortalama memur emeklisinin aylığı da yine açlık sınırı ile asgari ücretin altında kalıyor. Engelli aylıkları ile 65 yaş aylığı ise karşılaştırılamayacak seviyede.