Bal arılarının demokrasi kültürü

Doğal yaşamın devamlılığında hayati önem taşıyan ve yediğimiz her 3 gıdadan 1’inin soframıza gelmesini sağlayan bal arıları, kendi içlerindeki demokrasi anlayışı dinleyicileri hayrete düşürüyor.

Lider ve yaşam alanı tercihlerinde adeta bir seçime giden mucizevi canlılar, tıpkı insanlar gibi seçim döneminde birbirlerinin fikirlerini değiştirmek için propaganda da yapıyor.

Dünyadaki yaşamın devamlılığında büyük önem arz eden bal arıları; yönetim, lider seçimi ve demokrasi anlayışlarıyla son yıllarda bilimsel çalışmaların konusu olmaya devam ediyor.

İŞTE O HİYERARŞİ

Kraliçe arının seçilmesi, yeni yuvaya karar verilme süreci ve iş paylaşımı modelleriyle bilim insanlarını şaşırtan bal arılarının mucizevi düzenini Etabal Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bağran Aksoy şu sözlerle açıklıyor:

1- Bal arıları; meyve ve sebzeler de dahil olmak üzere yiyeceklerimizin üçte birinin oluşmasında doğrudan etkilidir. Ayrıca insanların besin olarak tükettiği bir yiyeceği üreten tek böcek türüdür.

2- İşçi arı ve bal arısı aynı biyolojik özelliklere sahiptir. Bakıcı arılar tarafından arı sütü ile beslenen larvalar kraliçe arıya dönüşürken çiçektozu ve bal karışımı ile beslenenler işçi arı olurlar.

3- Bir işçi arı en fazla 4 ay yaşarken kraliçe arı 4 yıla kadar yaşayabilir. Hangi arının kraliçe arı olacağına işçi arılar karar verir.

4- İşçi arılar larvalar arasından bazılarını seçer ve onları arı sütü ile besler. Kraliçe adayları arasından ilk çıkan kovanın liderliğini alan diğer adayları yok eder.

5- Kraliçe öldüğünde ya da üretkenliği azaldığında işçi arılar yeni bir kraliçe adayı yetiştirmeye başlarlar. Yeni kraliçe kuluçkadan çıktığında eski kraliçe kovanı terk eder veya terketmek zorunda kalır.

6- Eski ana, yeni ana tarafından imha edilme sırası kendine gelmeden önce tebasının bir kısmını yanına alıp kovanı terk eder. Binlerce işçi ve bir ana arıdan oluşan bu öbeğe oğul vermek denir.

7- Yuvasız kalan bu arılar içinden görevlendirilen küçük bir grup çevreyi keşfe çıkarlar. Keşiften gelen her arının bir yuva adayı olur ve kendi buldukları yeri bir dans ile topluluğa her aday sırasıyla anlatır.

8- Bal arıları oğuldaki kardeşlerine buldukları yeni yuvayı anlattıkları gibi onları yeni yuvaya da götürür ve kendi destekçilerini artırmaya çalışır.

9- Bu konu hakkında araştırmalar yapan Bilim insanı Thomas Seeley, seçmen arıların taraf tuttuğunu ve kendi adayları dansa başladığında ona coşkulu şekilde eşlik ettiğini de belirtir.

10- Hatta bazı arıların taraf değiştirdiğini ve diğer yuva adayını sonradan daha çok desteklediğini de belirtir.