Aileler için ‘çocuğun akıllı cihaz kullanımı’ rehberi

Pandemi sürecinde çocukların eline daha çok yapışan akıllı cihazların kullanımı ile bilgi veren uzmanlar yasaklama hamlesi dışında farklı tavsiyeler sunarak aileler için rehber oluşturdu.

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Ayşe Rodopman Arman, çocukların akıllı cihazlarda her geçen gün daha fazla vakit geçirmesiyle ilgili anne ve babalara önemli tavsiye ve uyarılarda bulundu. Dijital bakıcılığın önüne geçilmesi gerektiğine dikkat çeken ve çocukların akıllı cihaz kullanımı konusunda “Yasaklar, tam tersine çekici hale gelebilir” diyen Arman, bu nedenle çocuklara özel olarak geliştirilmiş Samsung Kids gibi arayüz uygulamaların kullanılmasının büyük önem taşıdığını söyledi. İşte her ebeveynin bilmesi ve uygulaması gereken birbirinden önemli tavsiyeler…

COV-19 salgınında evlerde kalmanın zorunlu olduğu dönemde akıllı cihazlar yoğun şekilde kullanılırken normalleşme döneminde de zamanlarının çoğunu evlerinde geçirecek olanlar ve özellikle çocuklar bu cihazları yoğun şekilde kullanmaya devam ediyor. Çocuklar için arkadaşlarıyla sosyal bağlarını devam ettirmek ve dünyadan uzaklaşmamak adına akıllı telefonlar vazgeçilmez bir araç olarak kullanılıyor.

Samsung’un “İnterneti Tadında Kullan” sosyal sorumluluk hareketi kapsamında çocukların artan internet kullanımı ile ilgili açıklama yapan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Ayşe Rodopman Arman, günümüzde çocukların “dijital nesil” olarak isimlendirildiğine dikkat çekerek akıllı cihaz kullanımlarıyla ilgili olarak anne ve babalara önemli tavsiyelerde bulundu.

“Çocukların ekranda geçirdikleri süre sınırlandırılmalı”

Evde daha fazla zaman geçirilen bu dönemde çocukların gelişimi için akıllı cihazlardan faydalanılabileceğini ifade eden Rodopman Arman, bunun için çocukların uygun dijital içerikleri uygun sürelerde kullanması gerektiğine dikkat çekti. Arman, “Dünyadaki her üç internet kullanıcısından biri çocuklar. Dolayısı ile çocuklara yönelik çevrim içi içeriklerde de büyük bir artış söz konusu. Buna karşın çocukları dijital dünyanın tehlikelerinden koruma ve güvenli çevrim içi içeriğe erişimlerini sağlamak için çok az şey yapılıyor. Bu nedenle anne ve babalar çocukların ekranda geçirdikleri süreyi günde belirli saatler ile sınırlandırmalı.” dedi. Arman diğer tavsiyelerini ise şu şekilde sıraladı:

• Çocuklar 1,5 – 2 yaşından önce akıllı cihaz kullanmamalı, ancak akrabalarla yapılan video sohbetlerine izin verilebilir.
• Okul öncesi çocuklar için kaliteli içerikler ve programlara günde bir saat ile sınırlı olmak şartı ile izin verilebilir.
• Altı yaşından küçük çocukların çevrim içi bilgisayar oyunları oynamalarına izin verilmemeli.
• On iki yaşından küçük olanlar da internet ortamına girmemeli ve sosyal medya hesabı açmamalıdır.
• Okul çağı ve ergenlerde ise ekranda kalma süreleri olağan aktivitelerinin önüne geçmeyecek şekilde günde 1,5 – 2 saati aşmamalıdır. Bu çocukların, günde en az bir saat fiziksel aktivite yapmaları ve 8 – 10 saatlik uyku düzenine sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca ailece yemek yeme düzeni sağlanmalı ve ekrandan bağımsız oyun ya da aktivite saatleri belirlenmeli.
• Her yaşta çocuk için ise ailece ortak dijital alan oluşturulmalı ve birlikte ekran içeriklerinden faydalanarak eğlenceli ve öğretici vakit geçirilmeli. Bu sayede aileler, çocuklarının yaptıkları, gördükleri ve söyledikleri hakkında bilgi sahibi olabilir.
• Çocuklar bireysel akıllı telefona lise çağında sahip olmalı.
• Arayüz şeklindeki telefon uygulamaları aktif hale getirilmeden akıllı cihazlar çocuklara verilmemelidir.

“Yasaklar, tam tersine çekici hale gelebilir”

Çocukların bilinçli teknoloji kullanıcıları olması için yetişkinlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar olduğunu da hatırlatan Rodopman Arman, “Günümüz dijital neslinin dürtü kontrolü konusunda desteğe ve yönlendirilmeye ihtiyacı var. Dahası hiçbir neslin sahip olmadığı kadar seçenek fazlalığına maruz kalıyorlar ki, bu durum onların irade gücünü ve hayattan keyif almasını azaltabiliyor. Artan ekran kullanımını önlemek amacıyla ev ortamında kurallar ve sınırların belirlenmesi tek başına yeterli olmayabilir. Çünkü bir şeyi engellemeye çalıştığınızda dikkati de tam oraya çekebiliyorsunuz. Çocuklara ‘Oynayamazsın’ ya da ‘Sadece on dakika oynayabilirsin’ dediğinizde, tam tersine yasaklar çekici hale gelebiliyor. Bu nedenle, teknolojiyi güvenli kullanım yollarından biri olan Samsung Kids gibi çocuk kilidi uygulamalarını kullandığınız zaman hem belirli zaman aralıklarında çocuğun ilgi alanını genişletebilir hem de muhtemel zararları ortadan kaldırabilirsiniz.” dedi.

“Dijital bakıcılığın önüne geçilmeli”

Anne babaların dijital teknolojilere karşı eğilimlerinin çocukların dijitale karşı tutumlarını da büyük ölçüde belirlediğini söyleyen Rodopman Arman, “Dijital dünyada ailelerin bir kısmı çocuklarının medyayı ve dijital teknolojileri kullanmaları sebebiyle endişe duyuyor. Çocukların yaşı ilerledikçe ailelerin bu konudaki endişeleri de artıyor. Bu nedenle dijital medya okuryazarlığı daha da önem kazanıyor. Dijital ortamda güvenilir bilgi kaynaklarını kullanarak eğitim ve eğlence amaçlı birlikte vakit geçirmek, interaktif bilgi oyunları oynamak gerekiyor. Burada en önemli noktalar; kişisel bilgileri koruma yollarını öğrenmek, istismar ve siber zorbalığa karşı duyarlı yaklaşıma sahip olmak ve son zamanlarda sıkça karşılaştığımız dijital bakıcılığın önüne geçmektir.” dedi.