İlham olana Sevgiyle
Etki ile Tepki arasını düzenleyelim üstadım.
Nedir bu Etki Tepki mevzuu biraz açalım mı?
-Etki bizi stimüle eden bir durum;
Bize dışarıdan gelen bir durum, olay, davranış ya da uyaran. Yani bizim kontrolümüz dışında gelişen bir durumdur.
Örneğin: Birinin size sert bir şekilde eleştiri yapması, beklenmedik bir iş değişikliği, trafikte birinin önünüze kırması gibi.
-Tepki ise;
Etki karşısında bizim verdiğimiz davranış, duygu, düşünce ya da fiziksel yanıt.
Örneğin: Sinirlenmek, savunmaya geçmek, sakin kalmak, çözüm önermek gibi.
Etki bizim başımıza gelen şeydir.
Tepki ise bu başımıza gelen şeye nasıl karşılık verdiğimizdir.
Ve işin en kritik noktası da:
Biz her zaman “etkiye” tamamen hakim olamazken tepkimizi seçme şansımız vardır. İşte bu seçim, bireysel özgürlüğümüzü ve yaşam kalitemizi belirler.
Etkiye tepkimizi otomatik verecekken (düşünmeden, dürtüsel tepki) bu alanı bilinçli olarak düzenleyerek, yöneterek, ilkel beyinden verilen tepki yerine düşünce merkezini devreye sokarak bu alanı etkin kullanmak kendimizi ve ilişkilerimizi yönetebilmemiz adına çok önemli.
Peki, bu alanı nasıl düzenleyeceğiz nasıl yöneteceğiz?
Cevap, ezbere tepki vermeden davranışlarımızı düzenleyerek, davranış repertuarımızı genişleterek, bize hizmet etmeyen işlevsel olmayan davranışlarımızı farkedip yerine bize hizmet eden işlevsel davranışlarımızı bilinçli olarak seçerek.
Bu,bizim esnek tepkiler verebilme kapasitemizi de arttırır. Sağlıklı bir iletişimde ya da stresli bir durumda, bazen destekleyici bir tutum sergilemek, bazen sınır koymak, bazen de yapıcı bir şekilde yönlendirmek gerekir. Kendi davranış repertuarımızı genişletmek, hem kendi ihtiyaçlarımızı hem de ilişkide olduklarımızın ihtiyaçlarını dengeli şekilde gözetilmesini mümkün kılar,esneklik sağlar.
Etki’ye tepkini vermeden önce dur, düşün, nefes al ve o an hissettiğin duyguya isim ver ‘ şu an öfkeliyim’ gibi..
‘Şu an öfkeliyim bu konuyu sonra konuşalım’ diyerek ya da öfkelendiğini fakedip ezbere vereceğin tepkiyi dizginleyip bilinçli bir yanıt vermek gibi..
Araştırmalar, hissettiğimiz duyguyu adlandırmanın bile limbik sistemdeki aktivasyonu azalttığını gösteriyor.
Sonuç olarak, yaşam kalitemizi artırmak istiyorsak, refleksif tepkiler yerine bilinçli yanıtlar üretmeyi öğrenmeliyiz. Etki ve tepki arasında büyüyen bu alan, hem kişisel liderliğin hem de insan olmanın kalbidir.
Bugünkü görüşmemizden sonra tüm bu yazdıklarımda bana ilham olan Ebru’ya..
Sevgilerimle