Göbeklitepe’de duvar içine yatırılmış insan heykeli keşfi

Göbeklitepe’de duvarın içine sırtüstü yatırılmış bir insan heykeli bulundu. Prof. Dr. Necmi Karul, heykelin karnı ve göğsü üzerinde duran elleriyle bir ritüeli simgelediğini, yapı malzemesi değil inanç dünyasının parçası olduğunu vurguladı.

Göbeklitepe’de yürütülen kazılar sırasında, B ile D yapıları arasındaki bağlantı noktasında, bir odanın duvarının içine sırtüstü yatırılmış bir insan heykeli bulundu. Kaide kısmı eksik olan bu heykel, karnı ve göğsü üzerinde duran elleri ile oldukça gerçekçi bir biçimde tasarlanmış durumda.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, buluntunun “Neolitik Çağ’ın ritüellerine ışık tutacak çok değerli bir keşif” olduğunu açıkladı. Taş Tepeler Projesi Koordinatörü Prof. Dr. Necmi Karul ise heykelin özelliklerini şöyle aktardı:

“Heykelin duvarın içinde yer alması bilinçli bir seçim. Yapıların işlevi sona erdikten sonra içleri bilinçli şekilde dolduruluyor ve heykeller bu alanlara bırakılıyordu. Bu nedenle heykel, bir yapı taşı değil bir ritüelin parçası.”

Yerleşik hayata geçişin yansıması

Karul, Göbeklitepe’de genellikle hayvan betimlerine rastlandığını ancak insan heykellerinin de giderek arttığını belirterek, “Başlangıçta insan kendini doğanın parçası olarak gördüğü için sembolik dünyada hayvanların yeri daha fazlaydı. Yerleşik yaşam ilerledikçe insan kendini merkeze koymaya başladı ve daha gerçekçi heykeller yapıldı” dedi.

2025 yılı kazılarında ayrıca çok sayıda anıtsal yapı, kabartma ve dikilitaş ortaya çıkarıldı. Bunların arasında 5.40 metre yüksekliğinde, onlarca parçaya ayrılmış bir dikilitaşın ayağa kaldırılması en önemli çalışmalardan biri oldu.